อาสนวิหาร น็อทร์-ดาม เป็นอาสนวิหารแรกที่ก่อสร้างแบบกอธิก ในฝรั่งเศส

อาสนวิหาร น็อทร์-ดาม เป็นอาสนวิหารแรกที่ก่อสร้างแบบกอธิก การก่อสร้างก็ทำต่อเนื่องมาตลอดสมัยกอธิก ประติมากรรม และหน้าต่างประดับกระจกสี (stained glass) มีอิทธิพลจากศิลปะแบบแนทเชอราลลิสม์ ทำให้แตกต่างจากศิลปะโรมาเนสก์ที่สร้างก่อนหน้านั้น

หน้าต่างประดับกระจกสี อาสนวิหารน็อทร์-ดาม

น็อทร์-ดามเป็นหนึ่งในบรรดาสิ่งก่อสร้างแรกที่ใช้ “ครีบยันลอย” ตามแบบเดิมไม่ได้บ่งถึงกำแพงค้ำยันรอบอาสนวิหาร “บริเวณร้องเพลงสวด” หรือ รอบบริเวณกลางโบสถ์ เมื่อเริ่มสร้างกำแพงโบสถ์สูงขึ้นกำแพงก็เริ่มร้าวเพราะน้ำหนักของสิ่งก่อสร้าง เพราะสถาปนิกสมัยกอธิกจะเน้นการสร้างสิ่งก่อสร้างที่สูง บาง และโปร่ง เมื่อสร้างสูงขึ้นไปกำแพงก็ไม่สามารถรับน้ำหนักและความกดดันของกำแพงและหลังคาได้ทำให้กำแพงโก่งออกไปและร้าว สถาปนิกจึงใช้วิธีแก้ด้วยการเติม “กำแพงค้ำยัน” ที่กางออกไปคล้ายปีกนกด้านนอกตัววัด เพื่อให้กำแพงค้ำยันนี้หนุนหรือค้ำกำแพงตัวโบสถ์เอาไว้ เมื่อทำไปแล้วนอกจากจะมีประโยชน์ทางการใช้สอยแล้วยังกลายเป็นเครื่องตกแต่งที่ทำให้สิ่งก่อสร้างความสวยงามขึ้น ฉะนั้นวิธีแก้ปัญหานี้จึงกลายเป็นเอกลักษณ์ส่วนหนึ่งของโบสถ์ที่สร้างแบบกอธิกไปในตัว

ในปี ค.ศ. 1793 ระหว่างการปฏิวัติฝรั่งเศส โบสถ์ก็ได้รับความเสียหายอย่างหนัก ประติมากรรมและศิลปะทางศาสนาถูกทำลายไปมาก อาสนวิหารได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่ระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 19 จนมีสภาพเหมือนก่อนหน้าที่ถูกทำลาย

เมื่อวันที่ 15 เมษายน ค.ศ. 2019 เกิดเหตุเพลิงไหม้อาสนวิหาร สร้างความเสียหายอย่างหนัก โดยไฟได้โหมไหม้ตรงด้านบนของอาสนวิหาร (สาเหตุเพลิงไหม้ คาดว่าเกิดมาจากการบูรณะวิหารตั้งแต่ปี ค.ศ. 2018 จนถึงปัจจุบัน) บริเวณยอดแหลมของอาสนวิหารได้พังลง กระจกสีเกี่ยวกับเรื่องราวของพระเยซูและคริสต์ประวัติได้รับความเสียหาย งานศิลปะบางส่วนก็ได้รับความเสียหายเช่นกัน เหลือทิ้งไว้เพียงโครงเหล็ก และคาดการณ์ว่าไฟอาจจะลามมายังอาสนวิหารทางฝั่งตะวันตกได้ โดยทางโฆษกของอาสนวิหารน็อทร์-ดามระบุว่า โครงสร้างทั้งหมดกำลังไหม้ และ “จะไม่มีอะไรเหลือ”

วันที่ 16 เมษายน ค.ศ. 2019 หลังจากการระดมกำลังร่วมกันดับไฟที่โหมกระหน่ำอยู่ภายในอาสนวิหาร เจ้าหน้าที่ดับเพลิงก็สามารถควบคุมเพลิงได้แล้ว โดยสามารรักษาโครงสร้างหลักของอาสนวิหารเอาไว้ได้ ซึ่งกางเขนและแท่นมิซซาที่อยู่ภายในไม่ได้รับความเสียหายแต่อย่างใด

ทางด้านประธานาธิบดีของฝรั่งเศส นายแอมานุเอล มาครง ได้ให้สัมภาษณ์กับสื่อขณะลงพื้นที่ตรวจสอบความเสียหายว่า “จะบูรณะอาสนวิหารให้กลับมามีสภาพดังเดิม โดยอาจจะต้องอาศัยความร่วมมือจากนานาชาติ และจะจัดตั้งกองทุนระดมเงินสำหรับการบูรณะในครั้งนี้” พร้อมทั้งขอบคุณเจ้าหน้าที่ดับเพลิงทุกนายที่ได้ให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี


รูปแกะสลัก 16 ชิ้นได้ถูกย้ายออกไปจากด้านบนของอาสนวิหารเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ในระหว่างการบูรณะอาสนวิหารน็อทร์-ดาม

รูปแกะสลัก 16 ชิ้นได้ถูกย้ายออกไปจากด้านบนของอาสนวิหารเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ในระหว่างการบูรณะอาสนวิหารน็อทร์-ดาม
รูปแกะสลัก 16 ชิ้นได้ถูกย้ายออกไปจากด้านบนของอาสนวิหารเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ในระหว่างการบูรณะอาสนวิหารน็อทร์-ดาม

 

โครงสร้างหลักของอาสนวิหารน็อทร์-ดาม  (Notre Dame) ไม่ได้รับความเสียหายจากการถล่มของหลังคาและยอดโบสถ์ รูปแกะสลักได้ถูกย้ายไปเก็บในที่ปลอดภัย

โครงสร้างหลักของอาสนวิหารน็อทร์-ดาม

โครงสร้างใต้หลังคาของอาสนวิหาร นอทรอดาม ซึ่งเป็นโครงสร้างไม้ ที่เก่าแก่ที่สุดในปารีส และมีส่วนทำให้ไฟไหม้โหมหนักอย่างรวดเร็ว


ศิลปะกอธิก (Gothic art) เริ่มต้นขึ้นประมาณปลายศตวรรษที่ 12 และมีอิทธิพลอยู่ประมาณ 350 ปีต่อเนื่องมาจากศิลปะโรมาเนสก์ พบในศิลปะศาสนาในการสร้างมหาวิหาร (Cathedral) พอถึงต้นศตวรรษที่ 14 ศิลปะแบบนี้ก็เผยแพร่ไปยังศิลปะในประเทศอื่นในยุโรปตะวันตกที่เรียกกันว่าศิลปะกอธิกนานาชาติ ศิลปะกอธิกนิยมกันมาจนถึงศตวรรษที่ 15 จึงเริ่มวิวัฒนาการมาเป็น ศิลปะสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา ศิลปะแขนงสำคัญของสมัยกอธิกคือ ประติมากรรม งานกระจกสี จิตรกรรมฝาผนัง การเขียนลวดลายในหนังสือวิจิตร

(549)