รากของผักก้านตงเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณเย็น แก้พิษร้อนถอนพิษไข้ นิยมใช้ร่วมกัน 3 อย่าง คือ รากย่านาง รากผักหวานบ้าน และรากผักก้านตง เป็นยาหลัก ในตำรับยาแก้ไข้ แก้พิษไข้ ไข้ออกตุ่มต่างๆ แต่แทบไม่มีงานศึกษาวิจัยเกี่ยวกับฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของสมุนไพรนี้เลย แต่อย่างไรก็ตาม ผักก้านตงเป็นสมุนไพรที่มีอยู่ในตำรายาใบลานอีสานโดยทั่วไป จึงควรศึกษาและสืบสานให้คนรุ่นหลังได้ใช้ประโยชน์ ทั้งในด้านการกินเป็นยาและการกินเป็นผัก.
ตำรับยาแก้ไข้ตัวร้อน
ตำรับที่ 1 นำใบมาขยี้ในน้ำแล้วนำมาชโลมศีรษะ แก้ไข้ตัวร้อน เพราะมีรสเย็น
ตำรับที่ 2 ใช้รากผักหวานบ้าน ผักก้านตง รากหมาก รากกล้วย รากพร้าว แล้วเอาตอกมัดวนทางซ้าย (เป็นความเชื่อของหมอยาต้องวนซ้าย) แล้วแช่น้ำยาซุมให้กิน
ตำรับอาหาร แกงไก่ใบผักก้านตง
ส่วนผสม
ไก่ 1 ตัว (ประมาณ 1.5 กิโลกรัม) ผักก้านตง 1 กำ เครื่องแกง (กระเทียม หอมแดง ตะไคร้ ข่า พริกแห้ง ผิวมะกรูด) ใบมะกรูด เกลือ และน้ำมันหอย
วิธีทำ
1.สับไก่เป็นชิ้น ล้างให้สะอาด หมักด้วยเกลือและน้ำมันหอย ประมาณ 30 นาที ตำเครื่องแกงประกอบด้วย กระเทียม หอมแดง ตะไคร้ ข่า พริกแห้ง และผิวมะกรูดให้ละเอียด
2.นำเครื่องแกงใส่กระทะ เติมน้ำเล็กน้อย ใส่ใบมะกรูดฉีก ตามด้วยไก่หมัก คั่วให้เข้าเครื่อง เมื่อไก่สุกเติมน้ำให้ท่วมไก่ ต้มจนเดือด ใส่ผักก้านตง พอผักสุกยกลง
(524)
