อนุสรณ์สถานพระนางวิกตอเรีย หรือ วิกตอเรียเมมอเรียล (Victoria Memorial) เป็นอาคารสถาปัตยกรรมแบบโคโรเนียล ที่ตั้งอยู่ใจกลางเมืองโกลกาตา (Kolkata) หรือชื่อเดิม คือ กัลกัตตา (Calcutta) เมืองหลวงของรัฐเบงกอลตะวันตก ประเทศอินเดีย ซึ่งเปรียบเสมือนอนุสรณ์สถานที่ตกทอดมาจากยุคอาณานิคมอังกฤษ สร้างขึ้นด้วยหินอ่อนสีขาว
ก่อตั้งขึ้นเพื่อระลึกถึงการสิ้นพระชนม์ของสมเด็จพระราชินีวิคตอเรีย พระราชินีที่ทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ของอังกฤษ ในขณะนั้นทรงเป็นพระจักรพรรดินีแห่งอินเดีย ซึ่งได้สิ้นพระชนม์ในปีพ.ศ. 2444
Victoria memorial นี้ถูกสร้างขึ้นตั้งแต่ปีพ.ศ. 2449 สถาปนิกผู้ก่อสร้าง คือ วิลเลียม เอเมอร์เซิน ออกแบบโดยใช้สถาปัตยกรรมฟื้นฟูอินโด-ซาราเซน โดยผสมผสานรูปแบบสถาปัตยกรรมบนิเตนเขนกับสถาปัตยกรรมโมกุล และยังประกอบด้วยอิทธิพลจากสถาปัตยกรรมเวเนเชียนกอทิก สถาปัตยกรรมอียิปต์โบราณ เดกกัน และอิสลาม อาคารมีความสูง 184 ฟุต (56 เมตร) ปัจจุบันเป็นพิพิธภัณฑ์และสถานที่ท่องเที่ยวภายใต้การอุปถัมภ์ของกระทรวงวัฒนธรรม
(162)
