เมื่อคุณมีโอกาสได้เข้าไปเดินในป่าดงดิบในยามเช้าที่อากาศหนาว คุณอาจจะได้พบกับสิ่งที่คิดว่าเป็นส่วนหนึ่งของสิ่งมีชีวิตที่เติบโตบนกิ่งไม้ หรือเป็นรังของตัวอะไรสักอย่าง แต่จริงๆแล้วนี้เป็นปรากฏการณ์น่าทึ่งที่เรียกว่า Hair ice ซึ่งทำให้น้ำแข็งมีลักษณะเป็นเส้นๆ คล้ายกับเส้นผมที่ขาวบริสุทธิ์
ปรากฏการณ์นี้ได้รับการอธิบายไว้ตั้งแต่เมื่อ 100 ปีก่อน ว่ามันอาจเกิดจากเชื้อราชนิดหนึ่งแต่ยังไม่สามารถหาคำตอบได้ว่าเป็นชนิดใด จนกระทั่งในปี 2015 แม้ว่ามันจะถูกเรียกรวมๆ กันว่าน้ำค้างแข็ง แต่ในทางเทคนิกแล้ววิธีการเกิดของมันต่างออกไป เพราะมันไม่ได้เกิดจากอากาศเย็นจัดเท่านั้น แต่มันเป็นน้ำแข็งที่ก่อตัวขึ้นบนเส้นใยเล็กๆ ที่เป็นที่อยู่อาศัยของเชื้อราที่รู้จักกันในชื่อ Exidiopsis effusa ส่วนวิธีการที่สร้างสิ่งนี้ยังคงเป็นปริศนา แต่นักวิทยาศาสตร์คาดว่าอาจเกี่ยวข้องกับ ‘กระบวนการยับยั้งการตกผลึกซ้ำ’ ที่ทำโดยเชื้อรา
Christian Mätzler นักฟิสิกส์ได้เขียนอธิบายไว้เมื่อปี 2015 ว่าปริมาณน้ำแข็งสามารถเกิดขึ้นบนไม้ได้ ไม่ว่าจะมีหรือไม่มีกิจกรรมของเชื้อราก็ตาม แต่ลักษณะของน้ำแข็งก็จะกลายเป็นแผ่นแทนที่จะเป็นเส้นๆ แบบนี้ โดยเส้นใยน้ำแข็งนี้มีความยาวได้ถึง 20 เซนติดมตร และมีขนาดเพียง 0.01 มิลลิเมตรเท่านั้น ซึ่งจะสามารถคงอยู่ได้หลายชั่วโมงที่อุณหภูมิใกล้กับ 0 องศาเซลเซียสแต่จะหายไปเกือบจะในทันทีเมื่อถูกดึงออกจากต้นไม้
Found tons of “hair ice” out in Olympic National Forest near Sequim this morning!
“This is some Annihilation shit” pic.twitter.com/4K9VvLnIVM
— Jake Buehler (@buehlersciwri) December 15, 2019
จากการสันนิษฐานทางเคมีคาดว่าเชื้อราชนิดนี้ได้ทำลายเนื้อไม้ลง และทำให้เกิดสารลิกนินหรือแทนนินขึ้น ซึ่งมีผลต่อการก่อตัวของน้ำแข็ง โดยขัดขวางการเกาะกลุ่มกันจนไม่สามารถก่อตัวเป็นผลึกน้ำแข็งได้ ต่อจากนี้จะต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมก่อนจึงจะสามารถยืนยันข้อสันนิษฐานต่างๆ นี้ได้ และยังมีคำถามอื่นอีกมากมายที่ยังไม่ได้ตอบ ตัวอย่างเช่น ที่ใดในโลกที่จะสามารถเกิดน้ำแข็งลักษณะนี้ได้บ้าง? ทำไมมันจึงเติบโตได้บนต้นไม้และพืชบางชนิดเท่านั้น? ไปจนถึงมันมีรูปแบบน้ำแข็งแปลกๆ รูปแบบอื่นที่ยังไม่ถูกค้นพบอีกหรือไม่?
ที่มา Science Alert
(2996)
