นกชายเลนปากช้อน (Spoon-billed Sandpiper) นกชายเลนขนาดเล็กที่มีลักษณะเด่นคือ ปากแบนคล้ายช้อน เป็นหนึ่งในสายพันธุ์นกอพยพที่น่าสนใจอย่างยิ่ง ด้วยการเดินทางไกลนับพันกิโลเมตรจากแหล่งเพาะพันธุ์ในแถบอาร์กติกของรัสเซีย มายังชายฝั่งของประเทศไทยในช่วงฤดูหนาว
นกชายเลนปากช้อนเริ่มต้นชีวิตของมันในพื้นที่ชายฝั่งแถบตะวันออกของรัสเซีย
เมื่อลูกนกเจริญเติบโตและพร้อมบิน นกชายเลนปากช้อนจะเริ่มการอพยพครั้งใหญ่ที่กินระยะทางนับพันกิโลเมตร โดยผ่านประเทศต่างๆ ในเอเชีย เช่น จีน บังกลาเทศ และเมียนมา
การเดินทางนี้เต็มไปด้วยอุปสรรค เช่น การสูญเสียพื้นที่ชุ่มน้ำจากการพัฒนาเมืองและอุตสาหกรรม นอกจากนี้ การล่านกเพื่อการบริโภคในบางประเทศยังเพิ่มความเสี่ยงให้กับพวกมัน
ประเทศไทยเป็นหนึ่งในจุดหมายปลายทาง นกชายเลนปากช้อนเลือกที่จะอพยพมายังชายฝั่งของอ่าวไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง บริเวณหาดเลนและนาเกลือในพื้นที่โคกขาม สมุทรสาคร, ปากทะเล เพชรบุรี บางปะกง ฉะเชิงเทรา พื้นที่เหล่านี้เป็นแหล่งอาหารที่สำคัญสำหรับพวกมัน
นกชายเลนปากช้อนเป็นหนึ่งในนกที่ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง (Critically Endangered) ปัจจุบันคาดว่ามีประชากรเหลืออยู่ไม่ถึง 500 ตัวทั่วโลก การสูญเสียแหล่งที่อยู่อาศัยตามชายฝั่ง ทั้งในพื้นที่เพาะพันธุ์และพื้นที่อพยพ เป็นภัยคุกคามสำคัญต่อการอยู่รอดของพวกมัน การอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำและชายฝั่งทะเลจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพิทักษ์นกชนิดนี้
นกชายเลนปากช้อนมีขนาดเล็กมาก ยาวประมาณ 14-17 เซนติเมตร
ปากของมันมีลักษณะแบนคล้ายช้อน ซึ่งเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว
(12)
