จากการประเมินความเสี่ยงกับโรงงานกาแฟต่าง ๆ ของโลกแสดงให้เห็นว่าเมล็ดกาแฟ 60% จาก 124 สายพันธุ์ที่รู้จักนั้นใกล้สูญพันธุ์!
ต้นกาแฟกว่า 100 ชนิดเติบโตตามธรรมชาติในป่ารวมทั้งสองต้นใช้สำหรับกาแฟที่เราดื่ม นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่าผลตัวเลขดังกล่าวทำให้ “น่าเป็นห่วง” เนื่องจากสายพันธุ์กาแฟป่ามีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการปลูกกาแฟระดับโลกในระยะยาว
สายพันธุ์ต้นกาแฟประมาณหนึ่งในห้าของโลกถูกคุกคามซึ่งตัวเลข 60% นั้น เป็นค่าความเสี่ยงที่ “สูงมาก”
ดร. แอรอนเดวิสจากสวนพฤกษศาสตร์ Royal, Kew กล่าวว่าถ้าไม่ใช่เพราะสายพันธุ์ป่าเราจะไม่มีกาแฟมากพอที่จะดื่มในโลกนี้
“เพราะถ้าคุณดูประวัติของการเพาะปลูกกาแฟเราได้ใช้สายพันธุ์ป่าเพื่อทำให้การปลูกกาแฟยั่งยืน”
งานวิจัยตีพิมพ์ลงในวารสาร Science Advances พบว่ามาตรการอนุรักษ์มี “ไม่เพียงพอ” สำหรับกาแฟป่ารวมถึงสิ่งที่ถือว่า “สำคัญ” สำหรับการผลิตกาแฟระดับโลกในระยะยาว จากการศึกษาพบว่ากาแฟป่า 75 สายพันธุ์ ถูกคุกคาม และใกล้สูญพันธุ์ และอีก 35 สายพันธุ์ไม่ถูกคุกคาม ส่วนอีก 14 สายพันธุ์ที่เหลือ กำลังรอการพิสูจน์ และตัดสิน นอกจากนี้ยังพบว่า 28% ของเมล็ดกาแฟป่าเติบโตในนอกเขตพื้นที่คุ้มครอง และมีสายพันธุ์เพียงครึ่งเดียวเท่านั้นที่ถูกเก็บไว้ในธนาคารเมล็ดพันธุ์
การศึกษาครั้งที่สองใน Global Change Biology พบว่า กาแฟอาราบิก้าป่าถูกจัดอยู่ในอันดับสายพันธุ์ที่ถูกคุกคาม และเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ภายใต้การจัดอันดับบัญชีแดงไอยูซีเอ็น ซึ่งเป็นดัชนีรายชื่อที่สมบูรณ์ที่สุดของสถานภาพสปีชีส์พืช และสัตว์ต่าง ๆ ในขบวนการอนุรักษ์ธรรมชาติ (IUCN Red List) เมื่อรวมการคาดการณ์จากการเปลี่ยนแปลงทางสภาพภูมิอากาศเข้าไปด้วย จำนวนพืชมีแนวโน้มที่จะลดตัวมากถึง 50% หรือมากกว่าในปี 2088 เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเพียงอย่างเดียว
กาแฟสายพนธุ์อาราบิก้าป่าถูกนำมาใช้ในกระบวนการจัดหาเมล็ดพันธุ์เพื่อการเพาะปลูกกาแฟ และยังเป็นพืชที่เก็บเกี่ยวผลผลิตได้โดยไม่ต้องมีการตัดต่อสายพันธุ์
เอธิโอเปียเป็นบ้านของกาแฟอาราบิก้าที่เติบโตตามธรรมชาติในป่าฝนเขตร้อน
“ ด้วยความสำคัญของกาแฟอาราบิก้าต่อประเทศเอธิโอเปีย และต่อโลกเราต้องพยายามอย่างเต็มที่ในการเข้าใจ และลดความเสี่ยงที่กาแฟป่าต้องเผชิญ” ดร.Tadesse Woldemariam Gole นักสิ่งแวดล้อม และนักวิจัยพันธุ์กาแฟใน Addis Ababa
กาแฟป่าคืออะไร และทำไมโลกเราจึงต้องการมัน?
นักดื่มกาแฟหลายคนไม่ทราบว่าเมล็ดกาแฟที่เราทานมาจากสองสายพันธุ์ คือ Arabica และ robusta ในกาแฟที่ผสมกันหลายพันรายการ แต่ในความเป็นจริงแล้วมีกาแฟอีก 122 ชนิด ซึ่งเกิดขึ้นตามธรรมชาติในป่า กาแฟป่าหลายชนิดนี้อาจจะรสชาติไม่ดี แต่มียีนที่สามารถควบคุมเพื่อช่วยให้กาแฟอยู่รอดได้ในอนาคตท่ามกลางสภาพอากาศที่แปรปรวน
พบกาแฟป่าได้ที่ไหน?
กาแฟป่าส่วนใหญ่เติบโตในป่าที่ห่างไกลของทวีปแอฟริกา และบนเกาะมาดากัสการ์ นอกเหนือจากนั้นยังพบกาแฟป่าในภูมิอากาศเขตร้อนอื่น ๆ รวมถึงอินเดีย, ศรีลังกา และออสเตรเลียในบางพื้นที่
เราดื่มกาแฟประเภทใด
โดยปกติการค้ากาแฟทั่วโลกจะมีด้วยกัน 2 สายพันธุ์ – อาราบิก้า (Coffea arabica) และโรบัสต้า (Coffea canephora) และมีอีกสายพันธุ์ – Liberica (Coffea Liberica) ซึ่งสมารถเติบโตทั่วโลก แต่มักไม่นิยมใช้ทำเครื่องดื่ม
(436)
