ปลูกต้นไม้บนต้นไม้ ไม่ไกลจากเกียวโตของญี่ปุ่น มีป่าสนซีดาร์คิตายามะขนาดมหึมาปลูกอยู่ตามเนินเขา แต่สิ่งที่ทำให้สนเหล่านี้ดูแปลกตาคือการที่สนต้นเล็ก ๆ นับสิบต้นที่ตรงดิ่งและไร้ข้อ เติบโตอยู่บนต้นสนต้นใหญ่ที่คดงอด้านล่าง
ไดสุกิ หรือไดสุงิ daisugi เป็นเทคนิคการตัดและปลูกต้นไม้ทดแทนที่ประเทศญี่ปุ่นทำกันมาหลายชั่วอายุคน เป็นวัฒนธรรมอันน่าทึ่งที่มีการทำสืบต่อเนื่องกันมา 700 กว่าปีแล้ว เรียกว่าทำกันมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 14 หรือ 15 ด้วยความที่ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีลักษณะภูมิประเทศเป็นเกาะ มีพื้นที่ราบน้อยจึงมีการคิดค้นวิธีการใช้พื้นที่ปลูกป่ามาใช้สอยให้เกิดประโยชน์สูงสุด โดยสามารถนำต้นไม้มาใช้ประโยชน์โดยไม่ต้องโค่นต้นเดิมลงทั้งหมดต้นด้วย
เทคนิคนี้มีต้นกำเนิดในเมืองเกียวโต อันเป็นแหล่งปลูกต้นสนซีดาร์ที่มีชื่อเสียง โดยเฉพาะหมู่บ้าน”คิตายามะ” (Kitayama) ซึ่งอยู่ในพื้นที่ภูเขาทางตอนเหนือของเมืองเกียวโต( Kyoto) อดีตเมืองหลวงเก่าของญี่ปุ่น วิธีการของเทคนิคไดสุกินี้ จะเป็นการตัดกิ่งของต้นสนคิตายามะ เพื่อให้หน่อที่เหลือเติบโตขึ้นจากส่วนที่ตัดที่เป็นเหมือนยกพื้นแทนที่จะโค่นต้นไม้ทั้งต้นเพื่อเอาซุง ดังนั้นเมื่อต้องการจะนำไม้มาใช้หรือทำไม้ คนตัดไม้จะโค่นต้นไม้เพียงส่วนบน และปล่อยให้ฐานและโครงสร้างรากต้นไม้ยังคงเหลืออยู่ให้เติบโตต่อไปได้
เทคนิคไดสุกิ ถือว่ามีความพิเศษมากเพราะไม่เพียงแค่ความเก่าแก่ปฏิบัติกันมานาน แต่หาดูได้ยากด้วยเพราะไม่ได้มีทุกที่ ส่วนต้นไมัที่นำมาปลูกตกแต่งแบบนี้ ก็มีที่ทำได้ดีคือสนซีดาร์(cedars) ซึ่งเป็นไม้ที่สามารถตกแต่งกิ่งให้ตรงเป๊ะ โดยไม่มีปมตุ่ม ทำให้มีประโยชน์กับงานก่อสร้างและง่ายต่อการแปรรูป เวลาจะนำไปใช้งานก็ตัดเฉพาะกิ่งที่ต้องการโดยต้นเดิมมันยังมีชีวิตอยู่ต่อไป ซึ่งเทคนิคแบบนี้ใช้ต้นสนเพียงต้นเดียว ก็สามารถทำให้มันมีกิ่งไม้ที่มีลำตรงๆ เพิ่มได้อีกเป็นร้อยกิ่ง สามารถเก็บเกี่ยวได้ใช้ประโยชน์ได้ยาวนานหลายสิบปี
ถึงแม้ทุกวันนี้ ไดสุกิจะถูกใช้ในการทำสวนหรือการปลูกบอนไซเป็นหลัก แต่ต้นกำเนิดของมันถูกพัฒนาขึ้นจากการต่อสู้กับปัญหาการขาดแคลนต้นไม้ เนื่องจากยอดของต้นสนคิตายามะจะงอกขึ้นใหม่ทุกๆ 20 ปี ซึ่งเป็นกระบวนการที่เร็วกว่าการปลูกไม้ทดแทนด้วยวิธีอื่นๆ มากๆ เทคนิคนี้จึงได้รับความนิยมมากในยุคนั้น แต่อย่างไรก็ตามปัจจุบันก็ยังมีไม้สนซีดาร์ที่ปลูกเทคนิคไดสุกินี้ที่นำใช้มาประโยชน์ผลิตสิ่งของเครื่องใช้อยู่ไม่ว่าจะเป็น ตะเกียบ เครื่องครัว และเครื่องประดับ เทคนิคที่คล้ายคลึงกันนี้สามารถพบได้โดยในโรมโบราณและทั่วยุโรปจะเรียกว่า pollarding ส่วนในบริเตนจะเรียกว่า copicing
ภาพ instagram.com/iszkt2g
(170)
