หมึกแวมไพร์ สิ่งมีชีวิตใต้ทะเลลึก

หมึกแวมไพร์ (Vampire squid) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Vampyroteuthis infernalis ถึงจะเรียกมันว่าหมึกแวมไพร์ แต่พวกมันไม่ได้กินเลือดหรอกนะ แถมไม่ได้เป็นสัตว์ที่มีอันตรายเลยด้วยซ้ำ ชื่อของมันมีที่มาจากรูปร่างหน้าตาที่ดูน่ากลัว มันมีดวงตากลมโตสีแดงหรือน้ำเงิน ผิวสีน้ำตาลแดง ด้านในลำตัวสีดำสนิท มีหนามแหลมเรียงตัวตามแนวของหนวด จุดเด่นของมันคือ หนวดทั้ง 8 เส้น เชื่อมกันด้วยพังผืดทำให้ดูเหมือนร่มหรือครีบ คล้ายเสื้อคลุมตัวใหญ่ ใช้สำหรับว่ายไปมาเหมือนการบินของนกหรือค้างคาว

นอกจากหนวดทั้ง 8 เส้นแล้ว ปลาหมึกแวมไพร์ยังมีเส้นใยประสาทสัมผัสที่หดได้ 2 เส้น อันเป็นลักษณะเฉพาะของสายพันธุ์ มีหน่ออยู่ใกล้ๆ ปลายแขนมีหนามอ่อนๆ เรียกว่าไซรี (Cirri) ซับอยู่ด้านล่างของเสื้อคลุม เมื่อโตเต็มที่จะมีครีบ 2 อันที่ด้านบนของเสื้อคลุม และมีความยาวเต็มที่ประมาณ 28-30 เซนติเมตร อาศัยอยู่ในเขต aphotic ของมหาสมุทรเขตร้อนและกึ่งเขตร้อนทั่วโลก ที่ระดับความลึกตั้งแต่ 300-3,000 เมตร มีชีวิตอยู่มาตั้งแต่ยุคจูราสสิคมาจนถึงปัจจุบัน

ภาพจาก MBARI (Monterey Bay Aquarium Research Institute) 

เนื่องจากพวกมันมีศัตรูตามธรรมชาติ แถมมีแนวโน้มที่จะกลายเป็นอาหารมื้ออร่อยของสัตว์ขนาดใหญ่ ทำให้พวกมันมีวิวัฒนาการสร้างกลไกการป้องกันตัวเองด้วยแสง โดยลำตัวของมันเรืองแสงได้ ซึ่งเกิดจากแบคทีเรียที่ส่องแสงเรืองๆ เป็นสีฟ้า หรือสีน้ำเงิน ทำให้ตาของผู้ล่าพร่ามัว แต่หมึกแวมไพร์ก็ไม่ได้ใช้กลไกการป้องกันนี้ทันที เนื่องจากใช้พลังงานในการสร้างมันขึ้นมาใหม่มากเกินไป ปลาหมึกแวมไพร์จึงใช้วิธีดึงเสื้อคลุมขึ้นเหนือหัว โดยให้ปลายแขนเรืองแสงอยู่เหนือหัว ดูคล้ายสับปะรดเพื่อทำให้ผู้ล่าเกิดการสับสน

แวมไพร์เหล่านี้อาศัยหิมะในทะเล (Marine snow) เป็นแหล่งอาหาร รวมถึงกินกุ้งขนาดเล็ก เช่น โคพีพอด (กลุ่มกุ้งขนาดเล็กที่พบได้ในแหล่งน้ำจืดและน้ำเค็มเกือบทุกแห่ง) ออสตราคอด (กุ้งตัวเล็กคล้ายเมล็ดพืช) และแอมฟิพอด (sea fleas สัตว์ทะเลขนาดเล็ก)

(1139)