มะกรูดในวรรณคดีไทย

มะกรูดคือเป็นพืชที่อยู่คู่กับคนไทยมาอย่างช้านาน ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของอาหาร รวมไปถึงเครื่องใช้ต่างๆ เพราะทุกส่วนขอมะกรูดนั้นมีประโยชน์ไม่ว่าจะเป็นผล รวมไปถึงใบ

ผลมะกรูดนั้นชาวไทยนิยมใช้ สระผมมาช้านาน และมีกล่าวไว้ในวรรณคดีของไทยหลายเรื่อง เช่น โคลงกำสรวล บทที่ 54 และกาพย์ห่อโคลงนิราศพระบาทพระเจ้าปรรถย์ ในสมัยอยุธยา

การใช้มะกรูดสระผมน่าจะรู้จักกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ วิธีการสระ บ้างก็ใช้ผลดิบผ่าแล้วบีบน้ำสระโดยตรง บ้างก็นำไปเผา หรือต้มก่อนสระ มะกรูดยังมีใช้ในพระราชพิธีสำคัญ เช่น พระราชพิธีโสกันต์ ซึ่งระบุไว้ในพระราชพิธีสิบสองเดือนไว้ ว่าจะต้องมีผลมะกรูดและใบส้มป่อยประกอบในพิธีด้วย เข้าใจว่าน่าจะใช้เพื่อการสระผมนั่นเอง และก็สามารถนำไปล้างพื้นได้ด้วย ซึ่งเป็นสมุนไพรชนิดหนึ่งเช่นกัน

(733)