ใครเคยเอาหลอดเป่าสารภาพมา แมลงช้าง (Antlion) เป็นกลุ่มของแมลงประมาณ 2,000 สายพันธุ์ในตระกูล Neuropteran Myrmeleontidae ซึ่งเป็นที่รู้จักจากนิสัยการขุดหลุมดักมดหรือแมลงชนิดอื่นเพื่อกินเป็นอาหาร ตัวโตเต็มวัยไม่ค่อยมีใครรู้จัก เนื่องจากมีอายุขัยค่อนข้างสั้นเมื่อเทียบกับตัวอ่อน ตัวเต็มวัยส่วนใหญ่จะบินตอนพลบค่ำหรือหลังมืด และอาจถูกระบุผิดพลาดว่าเป็นแมลงปอเนื่องจากมีลักษณะล้ายกัน
สำหรับแมลงช้างที่โตเต็มที่แล้ว ไม่คอยมีคนรู้จักหรือคิดว่านี่คือ แมลงช้าง ซึ่งมีทั้งชนิดที่คล้ายผีเสื้อ และที่คล้ายแมลงปอ แต่เวลาเกาะปีกทั้งสองข้างจะไม่ขนานกัน แต่จะทำมุมแหลมเป็นรูปตัววี ปีกมีเส้นเป็นร่างแห มันจะชอบออกมาตอนเย็นหรือกลางคืน พวกมันมักชอบบินเล่นไฟหรือแสงนิออน หรือตามกระจกหน้าต่างที่มีแสงไฟสว่าง ตัวเต็มวัยจะหาคู่ผสมพันธ์แล้วก็ไปวางไข่ไว้ในดินที่แห้งร่วนต่อไป ตัวเต็มวัย มีอายุประมาณ 45 วัน และมันจะกินกลุ่มแมลงด้วยกันที่มีขนาดเล็ก ส่วนใหญ่แล้วเป็นมด แมงมุมขนาดเล็กเป็นอาหาร
แมลงช้างตัวอ่อนมักจะขุดหลุมเป็นรูปกรวย โดยมันจะเดินถอยหลังลงใต้พื้นทราย แล้วจะใช้ขากรรไกรของมันโยนทรายขึ้นมาจากหลุม แล้วมันก็จะซ่อนตัวอยู่ใต้หลุม เพื่อดักจับเหยื่อที่เป็นแมลงขนาดเล็ก เมื่อแมลงตกลงไปในหลุมจะไม่สามารถขึ้นมาได้ เพราะทรายในบริเวณขอบหลุมจะยึดตัวกันหลวมๆ
เมื่อแมลงพยายามเดินขึ้นมาจะลื่นไถลตามทรายตกลงสู่ก้นหลุม ตัวอ่อน แมลงช้าง ที่อยู่ก้นหลุมก็จะใช้ขากรรไกรกัดและดูดเหยื่อเป็นอาหาร แมลงช้าง นั้นไม่ได้ใช้เขี้ยวในการจัดการเหยื่อ แต่มันปล่อยพิษที่อยู่ตรงขากรรไกร จะมีเป็นหนามแหลมซึ่งมีรูเล็กๆ ปล่อยพิษเข้าไปในตัวมดที่เป็นเหยื่อของมัน และดูดน้ำในตัวมดเป็นอาหาร จนตัวมดแห้งเหลือแต่เปลือก มันก็จะเหวี่ยงซากมดออกไปจากหลุมของมัน และเตรียมพร้อมสำหรับรอเหยื่อรายใหม่
แมลงช้างมีการกระจายพันธุ์ทั่วโลกแต่มักจะพบในเขตร้อน แต่มีเพียงไม่กี่ชนิดที่พบในบริเวณที่มีอากาศหนาวเย็นอย่างในยุโรป มักอาศัยในแหล่งที่เป็นทรายหรือดินละเอียดและไม่โดนน้ำฝน โดยพวกมันจะจับสัญญาณความเคลื่อนไหวเมื่อมีแมลงพยายามปีนขึ้นขอบหลุม และจะค่อย ๆ ปั่นทรายให้แมลงตกลงมายังก้นหลุมแล้วใช้ปากที่เป็นคีม
ภาพ Missoula Insectarium
(656)
